یکی از مسائل اختلاف برانگیز بین مردم و شهرداری ها و موضوع دیوارکشی اطراف باغات و عدم همکاری شهرداری ها در این رابطه می باشد.
این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که ما یک باغ مثمر با درختان قدیمی داشته باشیم و بخواهیم جهت جلوگیری از سرقت محصولات و حفظ ثمره یک سال کشاورزی خود آن را دیوارکشی نماییم.
بطور کلی صدور پروانه دیوارکشی در اراضی حریم شهر مطابق بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری در صلاحیت شهرداری است اما از آنجا که به موجب آراء شماره ۴۹ مورخ ۱۳۸۸/۲/۶ و ۹۶۵ مورخ ۱۳۸۶/۹/۱۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، دیوارکشی دور اراضی دارای کاربری زراعی و باغی از مصادیق تغییر کاربری است و به موجب قانون حفظ کاربری زراعی و باغ ها، صدور پروانه احداث بنا و دیوارکشی در محدوده شهر از سوی شهرداری منوط به اخذ نظر سازمان جهاد کشاورزی شده و به موجب قانون تغییر کاربری در خارج از محدوده قانونی شهرها نیاز به تایید کمیسیون تبصره ۱ ماده ۱ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها دارد لذا صدور پروانه دیوارکشی در این موارد از سوی شهرداری منوط به تایید تغییر کاربری در کمیسیون فوق الذکر و مجوز سازمان جهاد کشاورزی است.
مطابق بند ۲۴ از ماده ۵۵ قانون شهرداری، شهرداری ها مکلّف به صدور مجوز دیوارکشی (در اراضی محدوده و حریم شهر) می باشند، بنابراین اشخاص ابتدا می بایست به شهرداری مراجعه و درخواست خود را تقدیم شهرداری نمایند و در صورت امتناع شهرداری از صدور پروانه و یا پاسخگوئی به این درخواست، در اجرای بند ۱ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری به منظور الزام شهرداری به صدور مجوز احداث دیوار به دیوان عدالت اداری مراجعه و طرح دعوی نمایند.
لازم به توضیح است مراجعه مستقیم به دیوان عدالت اداری بدون مراجعه ابتدایی به شهرداری ، منجر به صدور قرار رد شکایت از سوی دیوان عدالت اداری می گردد لذا ضروری است که شهروندان گرامی ابتدا درخواست خود را تقدیم دبیرخانه شهرداری مربوطه نموده و پس از دریافت جواب منفی شهرداری به دیوان عدالت اداری مراجعه نمایند.
حال این سئوال پیش می آید که آیا امکان الزام شهرداری به صدور پروانه دیوار در اراضی و املاک مشاع وجود دارد یا نه ؟
صدور پروانه دیوارکشی در ملک مشاعی ( ملکی که دو نفر یا بیشتر مالک دارد) بدون اذن سایر شرکا برابر مواد ۵۷۱ ، ۵۸۱ و ۵۸۲ قانون مدنی صحیح نبوده و طبق قواعد حاکم بر مال مشاعی، از آنجا که حقوق مالکین متعدد، درآن واحد بر یک شیء استقرار پیدا می کند لذا صدور هرگونه مجوز دیوارکشی و احداث بنا در املاک مشاعی، به لحاظ مغایرت آن با حقوق سایر شرکاء و همچنین قواعد مربوط به مال مشاع متصور نبوده و صدور چنین مجوزی منوط به اخذ رضایت و اذن کلیه مالکین مشاع و یا افراز سهم شاکی به صورت تفکیک می باشد.
البته در در پلاک هایی که بسیار بزرگ هستند و بعضاً چندین هزار مالک دارند عملاً کسب رضایت سایر شرکاء امکانپذیر نمی باشد لذا در این گونه پلاک ها در صورتیکه سهم شرکاء بصورت مفروز الرعایه(تصرفات عملی هر یک از شرکاء که مورد اعتراض سایر شرکاء نیست) باشد شهرداری می تواند مساعدت لازم جهت صدور مجوز دیوارکشی را داشته باشد.
