یکی از چالش های پیش روی مالکین اراضی داخل بافت روستایی که فاقد سند مالکیت مالکیت شش دانگ هستند عدم صدور پروانه ساخت و همچنین عدم صدور مجوز تغییر کاربری می باشد.
همین موضوع سبب طرح دعاوی مختلف در شعبات دیوان عدالت اداری شد که در نهایت هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۰۹۲۴۲ مورخ ۱۴۰۳/۸/۲۹ موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۲۸/۰۱/۲۲۲۰۵ مورخ ۱۴۰۲/۹/۱۴ مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان مبادرت به صدور رای نمود:
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است
” سرپرست محترم معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری گیلان
با سلام
احتراماً بازگشت به نامه شماره ۱۴۰۲/۸۰/۱۲/۲۳۰۳۷ مورخ ۱۴۰۲/۹/۶ مدیرکل محترم دفتر مدیریت عملکرد بازرسی و امور حقوقی استانداری در خصوص ابلاغ رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۳۷۷۵ مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۹ و پیرو نامه شماره ۱۴۰۲/۸۰/۴۱/۱۵۹ مورخ ۱۴۰۲/۱/۷ سرپرست محترم وقت دفتر فنی، امور عمرانی و حمل و نقل و ترافیک استانداری گیلان، گردش کار درخواست های تغییر کاربری و … بر اساس بند (د) ماده ۳ آیین نامه اجرایی خدمات فنی موضوع بند ۵ ماده ۱۵ قانون اساسنامه بنیاد مسکن و همچنین با عنایت به این که اسناد معتبر مالکیت مطابق ماده ۱۲۸۶ قانون مدنی شامل اسناد رسمی و عادی می باشد. لذا به جهت جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز، جلوگیری از نارضایتی متقاضیان هدف و کمک به تأمین مسکن روستایی و جوانان روستا همچنین برای جلوگیری از مهاجرت به شهرها، «تأیید مالکیت اراضی قولنامهای توسط دهیاری و با بخشداری محل، در صورتی که روستا فاقد دهیاری می باشد درخواست به تأیید شورای اسلامی روستا برسد.» کما فی السابق و بر اساس قوانین فوق الذکر مورد عمل و بررسی توسط این بنیاد می باشد. لذا خواهشمند است در این خصوص دستورات لازم به مراجع صدور پروانه ساختمانی و فرمانداری محترم شهرستان های تابعه استان، اداره کل راه و شهرسازی استان و سازمان جهاد کشاورزی استان مبذول فرمایید.- مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان “
رای هیات عمومیبراساس مفاد آراء شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۲۷۷۵ مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۹ و شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۲۶۸۸ مورخ ۱۴۰۱/۱۱/۱۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری، صدور پروانه ساخت و همچنین تغییر کاربری برای آن دسته از اراضی که دارای سند رسمی مالکیت نیست، مجاز نبوده و این امور فراتر از ارایه خدمات فنی است و لذا با اخذ وحدت ملاک از مفاد آراء مذکور، اطلاق نامه شماره ۲۸/۰۱/۲۲۲۰۵ مورخ ۱۴۰۲/۹/۱۴ مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان در حدی که متضمن مجاز بودن صدور پروانه ساخت و همچنین تغییر کاربری برای آن دسته از اراضی است که سند رسمی مالکیت ندارند، مغایر با آراء مذکور هیات عمومی دیوان عدالت اداری بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود. این رای براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۴۰۲/۲/۱۰) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.
احمدرضا عابدی
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
بدین ترتیب هیات عمومی دیوان عدالت اداری “صدور پروانه ساخت و همچنین تغییر کاربری برای آن دسته از اراضی روستایی که دارای سند رسمی مالکیت نیستند”، را مغایر قانون و آراء هیأت عمومی دیوان تشخیص داد.
لازم به توضیح است مالکین اراضی و املاک فاقد سند واقع در بافت روستاها می توانند از طریق مراجعه به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اقدام به اخذ سند مالکیت نموده و سپس از مبادی ذیربط تغییر کاربری و یا صدور پروانه ساخت را درخواست نمایند.
