یکی از موارد اختلافی فی مابین اشخاص و اداره جهادکشاورزی موضوع تشخیص مصادیق تغییر کاربری غیر مجاز اراضی کشاورزی می باشد.
در موارد متعددی مشاهده شده که جهادکشاورزی با این استدلال که ایجاد استخر ذخیره آب در باغ مصداق تغییر کاربری است خواستار تخریب استخر و مستحدثات وابسته به استخر می دهد و این در حالی است که مالک و متصرف باغ و یا زمین کشاورزی این موضوع را قبول نداشته و آن را مصداق بهینه سازی کشاورزی می داند،به همین دلیل قانون گذار طی دستورالعمل تعیین مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز موضوع ماده 10 قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها مصوب 1386/06/13 هیات وزیران مصادیق تغییر کاربری را مشخص نموده است.
براساس این دستور العمل اقدامات زیر مصداق تغییر کاربری غیرمجاز شناخته می شود:
1 – اقدامات ذیل در صورتی که در اراضی زراعی و باغهای موضوع قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و بدون رعایت ضوابط و مقررات مربوطه و اخذ مجوز از کمیسیون تبصره یک ماده یک و یا موافقت سازمان جهاد کشاورزی در قالب بهره برداری و استمرار کشاورزی شود به عنوان مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز تلقی می‌گردد:
برداشت یا افزایش شن و ماسه
ایجاد بنا و تأسیسات
خاکبرداری و خاکریزی
گودبرداری
احداث کوره های آجر وگچ پزی
پی کشی
دیوارکشی اراضی
دپوی زباله، نخاله و مصالح ساختمانی، شن و ماسه و ضایعات فلزی
ایجاد سکونتگاههای موقت
استقرار کانکس و آلاچیق
احداث جاده و راه
دفن زباله های واحدهای صنعتی
رها کردن پساب های واحدهای صنعتی، فاضلاب های شهری، ضایعات کارخانجات، لوله گذاری
عبور شبکه های برق.
انتقال و تغییر حقابه اراضی زراعی و باغات به سایر اراضی و فعالیتهای غیرکشاورزی، سوزاندن، قطع و ریشه کنی و خشک کردن باغات به هر طریق.
مخلوط ریزی و شن ریزی
احداث راه آهن و فرودگاه
احداث پارک و فضای سبز
پیست های ورزشی
استخرهای ذخیره آب غیرکشاورزی
احداث پارکینگ مسقف و غیرمسقف
محوطه سازی (شامل سنگفرش و آسفالت کار، جدول گذاری، سنگ ریزی و موارد مشابه)
صنایع تبدیلی و تکمیلی و غذایی و طرح های موضوع تبصره 4 فوق الذکر
صنایع دستی
طرح های خدمات عمومی
طرح های تملک دارایی های سرمایه ای مصوب مجلس شورای اسلامی (ملی – استانی)
تبصره: تشخیص سایر مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز به عهده سازمان امور اراضی کشور بوده و سازمان جهاد کشاورزی استان موظف است در صورت ابهام نظریه سازمان مذکور را استعلام و بر اساس آن عمل نماید.
– تغییر هر یک از فعالیتها و طرح های موضوع تبصره 4 الحاقی به ماده یک قانون به خارج از مصادیق و ضوابط تبصره مذکور بدون اخذ مجوز از کمیسیون تبصره 1 ماده 1 قانون تغییر کاربری غیرمجاز تلقی می‌گردد.
تبصره: تغییر فعالیتها و طرح های موضوع تبصره 4 الحاقی به ماده یک قانون به سایر طرح های مندرج در تبصره مذکور مستلزم اخذ گواهی لازم از اداره کل محیط زیست استان و موافقت رئیس سازمان جهاد کشاورزی می‌باشد.
با این حال در موارد متعددی ما شاهد برخوردهای سلیقه ای با موضوع می باشیم که قطعاً حل اختلاف در این خصوص با مراجع قضایی و در صورت صدور رای در کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها رسیدگی به این موضوع در صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری خواهد بود.
